Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi

Gazi Kars’ın savaşlarla aldığı onca yaranın izlerini saklayan Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi aynı zamanda kentin en güzel mimari örneklerinden biri. 

Müzeler, bir ülkenin kültürel geçmişini yakından tanıyacağınız zamansız mekanlardır. Bazı ülkelerin savaş ile tanışıklığı az iken bazılarının ise tarihi, kanlı olaylarla yazılmıştır. Kars gibi özgürlüğünü mücadeleler vererek kazanmış köklü bir geçmişe sahip olan şehirden konuştuğumuzda ise, müzelerinden bahsetmemek olmaz.

Kars’ın tarihi dokusunu ve kültürel ruhunu yakından gözlemleyebileceğiniz yerlerden birisi de Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi. Tarihin günümüzle buluşturulduğu bu mekan, her yaştan insana kapılarını açıyor.

İster ailenizle isterseniz arkadaşlarınızla, tatilimize bir müze gezisi ekleyelim, kültürümüzü pekiştirelim,zihnimizi tazeleyelim, hem öğrenelim hem de gezip görelim diyorsanız Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi en doğru adres. 

Osmanlı’dan Günümüze Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi Tarihçesi 

Ülkemizde tarih araştırmaları ve koleksiyonculuğa verilen önem Cumhuriyetin ilanından sonra önem kazanır. Müzecilik anlayışı gelişir ve bu alanda çalışmalar başlatılır. 

Şehir merkezinde kesme bazalt taştan heybetli binasıyla Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi, daha ilk görüşte tüm ihtişamı ile  karşınızda duruyor olacak. Gördüğünüz yapının evveliyatı yaklaşık dört yüz yıl öncesine kadar uzanıyor. 

1718 yılında Pasarofça Antlaşması sonucunda Osmanlı, yayılmacı politikasından vazgeçer ve elinde kalan toprakları muhafaza etme stratejisini uygulamaya başlar. Bu sebeple tabya inşaalarının  önemi artar. 

Türkiye’nin en doğu sınırı olan Kars’ı dışarıdan gelecek saldırılara karşı korumak için sağlam bir savunma sisteminin kurulması istenir. Amaç, doğuda Rus güneyde ise İran tehlikesine karşı önlem almaktır. Bu çalışma 17. yüz yıl sonuna kadar devam eder ve nihayetinde bölgeyi savunmak için silahlar ile donatılmış savunma binaları olan tabyalar kurulur.

Şehri saran toplam 46 tabya 1677 yılında Osmanlı Devleti tarafından, Karlofça Antlaşması’nın akabininde inşa edilmeye başlanmıştır. Bu tabyalardan bir tanesinin adı tarihin sayfalarına Kanlı Tabya olarak geçer çünkü beklenmedik bir baskınla buradaki tüm askerler şehit olmuştur.

Kanlı Tabya

1803 tarihinde Sultan  III.Selim tarafından yaptırılan son tabyadır bu ve  Yeni Tabya olarak anılır.1828 senesinde Ruslar tarafından gerçekleştirilen bir gece saldırısında orada bulunan tüm askerlerimizin şehit olması sonucu adı Kanlı Tabya olarak değişir. Öylesine yoğun bir çatışmadır ki yaşanan, rivayete göre tabyanın duvarları askerlerin  kanına bulanmıştır. 

Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından restore edilen tabya binası, 2017 yılında Kafkas Cephesi Harp Tarihi adı ile turizme açılır. 

Kars’a gelen turistlerin yoğun ilgi gösterdiği müzede, Kafkas Cephesinde yapılan savaşlara dair tarihi önem taşıyan belgeler, dönemin savaş şartlarını gözler önüne seren revir, koğuş, ameliyathane gibi mekanlarda heykeller ve askerlerin mektupları bulunuyor.

Hem yakın geçmişimizi inceleme fırsatı bulacağınız hem de sizi Kars’ın  tarihinde  yaşanan olaylara götürecek bir koleksiyona ev sahipliği yapan müzenin bölümlerini gezerken adeta bir zaman makinesi ile yolculuğa çıkmış gibi hissedeceksiniz. 

Şehitlerimiz Maneviyatını Binlerce Metrekarelik Alanda Hissedeceksiniz

İçeri girdiğiniz anda savaşın getirdiği acı kayıpları ve  yıkımı, özenle hazırlanmış görseller sayesinde savaş günlerindeymişcesine derinden hissedeceksiniz.  Balmumundan yapılmış askerler, revir binası, ameliyathane gibi savaşın arka planının en yoğun gözlemlenebildiği yerlerin ambiyansından etkilenmemek elde değil. 

Girişteki aynaların yansıttığı asker çarıkları burada ne kadar çok şehit verdiğimizi, ne ağır bedeller ödendiğinin sessiz, suskun bir ifadesi. Adeta sonsuzluğa uzanan bu çarıkları gördüğünüzde ülkemizin ne kadar zor şartlardan geçerek bugünlere geldiğini görecek, duygulu anlar yaşayacaksınız. Koleksiyonun tamamı savaşın ve Kars’ın zorlu mücadele yıllarının hikayesini özenle anlatmak üzere tasarlanmış. 

Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi, 1200 metrekarelik kapalı alana kurulu interaktif bir müze. Savaş günlerini adeta o an yaşıyor gibi hissettiren havası, askerlerin kıyafetleri, mektupları gibi özel parçalarla zenginleştirilmiş. Ayrıca müze,7 bin metrekarelik oldukça geniş, bir açık alanla çevrili. 

Kars’ta Ailece Yapabileceğiniz Değerli Bir Ziyaret 

Özellikle eğitim ve öğretim çağındaki çocukların ülke tarihine dair bilgi edinmelerinin en keyifli yollarından biri müze gezileridir. Aynı zamanda görsel bir dünya sunduğu için burada gördüklerini unutmaz. Gençlerin ve çocukların kültürel gelişiminde büyük rol oynayan müzeler, tarih meraklısı yetişkinlerin de keşfe çıktığı ortak buluşma noktalarından. 

İki ana, dört yan bölüm olmak üzere  toplamda altı salonu ile büyük ve çeşitli  bir tarihi birikimi koleksiyonu aracılığıyla ziyaretçilerine  sunan Harp Müzesi’ni muhakkak görmelisiniz.  Bir zamanlar Kafkas Cephesinde neler olduğunu görmek Kars tatilinize manevi bir dokunuş yapacak.

Kazım Karabekir Paşa’nın Anısı Müzenin Bahçesinde 

Sadece tarihten bir parça değil tarihin ta kendisinde yolculuk etmiş bir vagon, gördüğünüz… Mustafa Kemal Atatürk’ün can dostu, silah arkadaşı Kazım Karabekir Paşa, Kafkas Cephesinde kazanılan başarıların baş kahramanı. Müzeye adımınızı atar atmaz bahçede bulunan beyaz vagonlu sizleri karşılıyor. Kars Antlaşmasını imzalamak için 13 Ekim 1921’de  şehre gelen Rus askerleri, beraberinde bir hediye ile çıkagelir. On beşinci  kolordu  komutanı Kazım Karabekir Paşa, görevde kaldığı iki sene boyunca bu beyaz vagonu özel seyahatlerinde kullanır. 

Günümüzde  müze bahçesinde sergilenen vagon, müzenin en ünlü parçalarından biri. Burada fotoğraf çekmeye doyamayacaksınız. 

Sarıkamış’ın Soğuk Hatırası Harp Tarihi Müzesi’nde

Müzenin en etkileyici bölümleren bir tanesi de Allahuekber Dağlarının dondurucu soğuğunda şehit olmuş 90 bin askerimizin anısına kurulan Şehitler Yolu. Sarıkamış, Kars’ın ve milli tarihimizin en hüzünlü, yürek burkan hikayelerinden biri. Ülkemizin yakın geçmişi kanlı savaşlarla dolup taşsa da, bu üzücü olay diğerlerinden farklı. Arap çöllerinden gelen binlerce asker, üzerinde ince kıyafetleri, Kars’ın buz tutmuş iklimi ile karşılaştığı anda dehşete düşer fakat yılmaz, hepsi birden yoluna devam eder.  Ancak iklim şartlarına yenik düşer, acı bir şekilde can verirler.  Böylece Sarıkamış Harekatı 6 Ocak 1915’te yenilgi ile sonuçlanır ama o inanç ve direniş hala büyük bir gurur kaynağıdır. 

Sanatın birçok dalında ilham alınan bu olay filmlere, resim tablolarına ve hikayelere kaynaklık ediyor. Elbette ki bu müzede de ayrı bir bölümde sergileniyor. Donarak şehit düşen askerlerimizi hatırlamak ve gelecek nesillere bu olayı unutturmamak adına müzenin Kar Enstalasyonu bölümünü mutlaka ziyaret edin. 

Müzeden çıktığınızda o kadar çok şey öğrenmiş olacaksınız ki Kars’ın köklü tarihini, bir rehber edasıyla, dönüş yolunda sizi bekleyenlere anlatabileceksiniz.